Trong tuyển sinh Mỹ 2025, Early Action và Early Decision đang trở thành hai hình thức nộp hồ sơ được phụ huynh và học sinh quan tâm nhất. Khi các trường top như Harvard, Yale, hoặc University of Chicago đều ghi nhận tỉ lệ trúng tuyển EA/ED cao gấp 2–3 lần Regular Decision, việc hiểu rõ bản chất và chiến lược sử dụng EA – ED là yếu tố then chốt để tối ưu cơ hội vào đại học tinh hoa.
1. Early Action (EA) và Early Decision (ED) là gì?
Theo College Board, Early Action (EA) là hình thức nộp hồ sơ sớm (thường hạn 1/11) nhưng không ràng buộc. Học sinh có thể nộp hồ sơ cho nhiều trường và tự do lựa chọn sau khi có kết quả.
Ngược lại, Early Decision (ED) mang tính ràng buộc. Khi được nhận, học sinh phải cam kết nhập học tại trường đó. Đây là lựa chọn mang tính chiến lược cao, thường được sử dụng cho “dream school” – ngôi trường mà học sinh thật sự muốn theo học nhất.
2. Khác biệt chiến lược giữa EA và ED
| Tiêu chí | Early Action (EA) | Early Decision (ED) |
|---|---|---|
| Tính ràng buộc | Không | Có (bắt buộc nhập học nếu được nhận) |
| Số trường có thể nộp | Nhiều | Một trường duy nhất |
| Cơ hội trúng tuyển | Tăng nhẹ | Tăng mạnh (thường 2–3 lần so với RD) |
| Phù hợp với ai | Học sinh cần linh hoạt, còn cân nhắc tài chính | Học sinh đã xác định rõ mục tiêu, sẵn sàng cam kết |
Từ góc độ chiến lược tuyển sinh, GPA Counseling nhận thấy EA phù hợp với học sinh có hồ sơ mạnh nhưng cần thêm lựa chọn; trong khi ED là “vũ khí chiến lược” cho những bạn có mục tiêu cụ thể, đặc biệt là khi muốn vào Ivy League hoặc Top 30 Mỹ.
3. Lợi thế thực tế của hồ sơ EA/ED
Theo dữ liệu của Harvard University, tỉ lệ trúng tuyển ED năm 2024 đạt gần 14%, trong khi Regular Decision chỉ 3.4%. Con số tương tự cũng xuất hiện ở trường như Duke University hay Northwestern, cho thấy rõ hiệu ứng “commitment” trong ED.
Không chỉ tăng tỉ lệ đỗ, hồ sơ nộp sớm còn thể hiện:
-
Mức độ sẵn sàng học thuật (academic readiness)
-
Sự nghiêm túc và cam kết của học sinh
-
Khả năng lên kế hoạch sớm, điều các trường Mỹ đánh giá cao
(Xem thêm: Tâm lý tuyển sinh: Vì sao những bộ hồ sơ cá nhân hóa có tỉ lệ trúng tuyển cao hơn?)
4. Khi nào nên chọn EA, khi nào nên chọn ED?
Phụ huynh và học sinh nên cân nhắc các yếu tố sau:
-
Nộp EA nếu:
-
Vẫn đang cân nhắc giữa nhiều trường
-
Muốn giữ quyền lựa chọn về tài chính
-
Cần thêm thời gian hoàn thiện hồ sơ khác
-
-
Nộp ED nếu:
-
Đã xác định rõ trường mục tiêu
-
Hồ sơ học thuật và hoạt động đủ mạnh
-
Gia đình sẵn sàng cam kết tài chính
-
Theo US News Education, chiến lược tốt nhất là nộp ED cho trường “dream” và EA cho 2–3 trường khác, giúp mở rộng cơ hội mà vẫn tận dụng lợi thế của hồ sơ sớm.
5. Chiến lược chuẩn bị hồ sơ EA/ED cho học sinh Việt Nam
Để đạt kết quả cao, học sinh nên bắt đầu chuẩn bị hồ sơ EA/ED từ lớp 11, tập trung vào ba trụ cột chính:
-
Academic: Điểm GPA và bài thi chuẩn hóa (SAT/ACT)
-
Activities: Hoạt động ngoại khóa có chiều sâu, gắn với định hướng ngành
-
Essay: Bài luận thể hiện sự phù hợp và cam kết với trường
(Xem thêm: Lộ trình xây dựng hồ sơ hoạt động ngoại khóa để apply Đại học tinh hoa Châu Á)
6. Kết luận
Việc hiểu rõ Early Action và Early Decision không chỉ giúp phụ huynh định hướng lộ trình chiến lược, mà còn giúp học sinh thể hiện sự chủ động – yếu tố được hội đồng tuyển sinh đánh giá rất cao. Trong mùa tuyển sinh 2025–2026, khi tỉ lệ cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc chọn đúng thời điểm và chiến lược nộp hồ sơ sớm sẽ là chìa khóa giúp học sinh Việt Nam tiến gần hơn đến giấc mơ đại học tinh hoa tại Mỹ.
